W roku setnej rocznicy powołania powiatu słupeckiego w niepodległej Rzeczpospolitej Polskiej przypominać będziemy historyczne fakty i ciekawostki.
Historia powiatu słupeckiego w pigułce 1918-2002 – na podstawie książki Mariana Jareckiego „Krótka historia powiatów ziemi słupeckiej” 2002. Ta ciekawa publikacja zachęca, aby się z nią zapoznać.
1918 – ukonstytuował się w Koninie Zarząd Cywilny powiatu konińsko-słupeckiego, który na starostę wybrał Stanisława Mańkowskiego. Pierwszym zastępcą został wybrany dziedzic z Cienina Witold Karczewski, a drugim zastępcą na przyszły powiat słupecki Stanisław Formański – dziedzic z majątku Żelazków.
1919 listopad – starostą i jednocześnie Komisarzem Powiatowym mianowano doktora Zygmunta Gutka, który zaczął formować starostwo powiatowe. Rozpoczęli też pracę w administracji: Władysław Grzeszczak (pierwszy szef ekspozytury powiatu słupeckiego do czasu objęcia władzy przez mianowanego starostę), Konstanty Treszczow, Wacław Olszewski, Walenty Łobodowski, Jan Wyrzykowski, Jan Kazimierz Bieżewski, Aleksander Gołajewski, Władysława Kozłowska, Piotr Groch, Stanisław Trybudowski, Andrzej Harmacinski, Ignacy Ślosarski, Aleksander Gerke, Edward Leonard, Stanisław Papiewski, Felicjan Łaszczyński, Władysław Pączkiewicz oraz maszynistki Stanisława Lesiewiczówna, Helena Ślosarska i Izabela Tuczyńska. Woźnym starostwa był Franciszek Piechota.
7 marca 1919 – ukonstytuował się Sejmik powiatowy (został on powołany przy staroście słupeckim jako organ uchwałodawczy 30.11.1918). ze Słupcy do sejmiku weszli: Feliks Szczepski, Wawrzyniec Kluczyński, a w połowie 1920 r. nowy dziekan Słupcy ks. Franciszek Szczygłowski. Przy Sejmiku powstało też Biuro Handlowe, którego kierownikiem został Władysław Karp oraz Biuro Odbudowy Kraju z Powiatową Komisją Rozdziału Drewna, która prowadził Franciszek Panek, a po nim od 14 października 1920 r. znany legionista, peowiak, budowniczy Bolesław Danecki.
8 marca 1919 – wybory samorządowe; burmistrzem został Stanisław Trębaczkiewicz a zastępcą Stanisław Węgiliński, którzy zajęli miejsce poprzednika Antoniego Kryłówa.
W pierwszej kolejności powstała komenda policji powiatowej. Naczelnikiem policji został porucznik Zygmunt Tomaszewski, który jeszcze w listopadzie przejął oddział żandarmerii z organizacji niepodległościowej POW. Zorganizowano też Sąd Pokoju, Urząd Pocztowy, Urząd Skarbowy a także szpital powiatowy na 25 łóżek, który rozpoczął działalność w 1919 r. przy ul. Traugutta 6.
Okręg wymiarowy powiatu słupeckiego obejmował cztery miasta: Słupcę, Kleczew, Pyzdry i Zagórów oraz dwanaście gmin: Ciążeń, Dłusk, Kazimierz, Kleczew, Lądek, Młodojewo, Oleśnica, Ostrowite, Skulska Wieś, Szymanowice, Trąbczyn i Wilczagóra.
Starosta miał szereg problemów, m.in. z szerzącym się bezrobociem, któremu nie umiał skutecznie zaradzić. Wysokie bezrobocie doprowadziło do szeregu wystąpień ludności nieposiadającej odpowiednich warunków egzystencji. 15 maja 1919 r. policja musiała rozpędzić protestujących bezrobotnych, którzy zgromadzili się pod starostwem wykrzykując wrogie okrzyki. Strajki wybuchły też w okolicznych majątkach, m.in. w Rozalinie. Łącznie strajki objęły w powiecie 59 majątków.
W 1919 r. starosta rozpoczął też na terenie powiatu budowę szkół powszechnych i domów dla nauczycieli.
W czerwcu 1919 r. rozpoczęto budowę linii kolejowej szerokotorowej Kutno-Konin-Słupca-Strzałkowo o łącznej długości ponad 110 km. Inwestycje oddano o użytku 25 stycznia 1922 r. przez co Słupca i powiaty uzyskały bezpośrednie połączenie z Warszawą i Poznaniem.
Starosta Gutek podczas swojego urzędowania dziesiątki razy wyjeżdżał w teren, prowadził konferencje, kontrole, był na spotkaniach i posiedzeniach w gminach. Konferencje dotyczyły m.in. spotkań w sprawach opału, kryzysu chlebowego w powiecie, trudnego budżetu, gminy żydowskiej, zaopatrzenia powiatu w zboże, wykładów i szkoleń dla policji, budowy linii kolejowej, spraw pomocy rodzinom biednym, spraw poboru do wojska, obrony narodowej, walki z alkoholizmem, strajków, odczytów, budowy nowych dróg, spisu ludności, obozu pod Strzałkowem, stosunków granicznych między kongresówką a księstwem poznańskim i innych.
14 czerwca 1923 r. – reskryptem Ministra Spraw Wewnętrznych mianowany został tymczasowy szef słupeckiego powiatu dr Feliks Rybołowicz, który obowiązki swoje pełnił zaledwie kilkanaście dni.
Władze nadrzędne starostą mianowały Władysława Józefa Mecha (był starostą do 28 sierpnia 1926), z zawodu prawnika, aktywnego społecznika i wielkiego entuzjastę Marszałka Józefa Piłsudskiego. Prawą ręką nowego starosty był urzędnik Witold Piwnicki; drugim zastępcą – Antoni Turski. Siedziba powiatu w tym czasie nazywała się Administracyjny Powiatowy Związek.
1926 – Władze nadrzędne mianowały nowego starostę, którym został Marian Zenon Łopuski, który do Słupcy sprowadził się z żoną, córką i synem. Zastępcą został Henryk Czerwiński.
1929 – starosta Łopuski został nagle odwołany ze stanowiska. Obowiązki starosty, do czasu objęcia stanowiska przez nowego, przejął starosta koniński Józef Weingarten.
1 lipca 1930 – stanowiska starosty otrzymał Józef Czochron (z Nowego Tomyśla), zastępcą został ponownie Henryk Czerwiński oraz Edward Możdżeński.
Starosta Czochron w marcu 1931 r. otrzymał do wojewody łódzkiego Władysława Jaszczołta tajny reskrypt z poleceniem zwołania sejmiku powiatowego do dnia 2 lipca w sprawie likwidacji powiatu i przyłączenia go do powiatu konińskiego.
1937 – nastąpiła następna reforma i powiat koniński został włączony w granice województwa poznańskiego. Zmiana ta korzystnie wpłynęła dla Słupcy i kilku wsi, ponieważ przekreślone zostały dawne granice zaborcze i sztuczny podział Wielkopolski.
W czasie okupacji cały powiat koniński, w tym ziemia słupecka, wchodziły do rejencji inowrocławskiej Reichsgan Wartheland, czyli Kraju Warty.
***
Po II wojnie światowej Ziemia Słupecka ponownie znalazła się w granicach powiatu konińskiego. Jednak już w 1946 r. Miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę o podjęciu starań w celu utworzenia powiatu słupeckiego.
Po uchwaleniu przez Sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej ustawy z 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych zarysowało się utworzenie już po raz trzeci w historii powiatu słupeckiego.
12 listopada 1955 r. rozporządzeniem Rady Ministrów (Dz.U.Nr 44, Poz. 284) powołany został do życia z dniem 1 stycznia 1956 r. powiat słupecki z części powiatu konińskiego i wrzesińskiego. Nowy powiat objął Słupcę i Zagórów oraz gromady: Cienin zaborny, Cienin Kościelny, Drążna, Giewartów, Grabina, Kopojno, Kowalewo Sołectwo, Lądek, Łukom, Oleśnica, Młodojewo, Trąbczyn oraz Ostrowite i Siernicze Wielkie. Z powiatu wrzesińskiego: Brudzewo, Ciążeń, Graboszewo, Kąty, Ostrowo Kościelne i Strzałkowo.
Pierwsza uroczysta sesja Powiatowej Rady odbyła się 28 stycznia 1956 r. w sali Liceum Ogólnokształcącego. Otwarcia sesji dokonał najstarszy wiekiem radny Władysław Burzawa z Piotrowic Parceli. Przewodniczącym prezydium wybrano Zygmunta Szymczaka, inspektora KP PZPR z Konina.
1958 luty – na Przewodniczącego PPRN wybrano Teodora Papisa, zastępcą Bogdana Żaka.
1960 sierpień – przewodniczącym powiatu został wybrany Piotr Łuczko, zastępcą Tadeusza Nowakowskiego.
1963 – stanowisko przewodniczącego powiatowej rady objął Stanisław Radosz (z Nowego Tomyśla) a zastępcą Rajmund Ławniczak. Stanisław Radosz uznawany jest za ojca powiatu. Za jego rządów Ziemia Słupecka wzbogaciła się o dziesiątki inwestycji, które do dziś służą społeczeństwu. Kadencja Radosza upłynęła w połowie 1972 r.
Kierownictwo powiatu objęli kolejno: Stanisław Siwiński, Zdzisław Kędzia, Zdzisław Wincencjusz i Ryszard Papiewski, którzy pracowali do rozwiązania powiatu w roku 1975.
***
1 stycznia 1999 r. ziemia słupecka ponownie zaistniała na mapie administracyjnej kraju. Po raz czwarty w historii zyskała rangę powiatu, ale po raz pierwszy powiatu samorządowego.
Pierwsza sesja Rady Powiatu, trwająca dwa dni, podczas której ukonstytuowały się władze powiatu, miała miejsce 9 i 10 listopada 1998 r. w Szkole Podstawowej nr 3 w Słupcy. Przewodniczącym Rady został Czesław Dykszak a wiceprzewodniczącymi: Antoni Kołata i Wiesław Radniecki. Sekretarzem powiatu wybrano Szczepana Babacza a skarbnikiem została Lilianna Krzemińska.
Starostą wybrany został Eugeniusz Grzeszczak a zastępcą Kazimierz Kazimierczak.
2001 – 41. Sejmik Samorządowy Województwa Wielkopolskiego (17.11.2001) wybrał Eugeniusza Grzeszczaka na Wicemarszałka Wielkopolskiego. W związku z tym przyjęto rezygnację dotychczasowego starosty. Nowym starostą został Kazimierz Kazimierczak.
***
Poczet starostów powiatu słupeckiego
1918 – 1919 Stanisław Mańkowski
1919 – 1923 dr Zygmunt Gutek
1923 – dr Feliks Rybołowicz
1923 – 1926 Władysław Józef Mech
1926 – 1929 Marian Zenon Łopuski
1929 – 1930 Józef Weingarten (starosta koniński)
1930 – 1931 Józef Czochron
1931 – likwidacja powiatu słupeckiego
1956 – przywrócenie powiatu słupeckiego – przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Zygmunt Szymczak
1958 – przewodniczący PPRN Teodor Papis
1960 – przewodniczący PPRN Piotr Łuczko
1963 – 1972 przewodniczący PPRN Stanisław Radosz
1972 – 1975 przewodniczący PPRN; kolejno: Stanisław Siwiński, Zdzisław Kędzia, Zdzisław Wincencjusz i Ryszard Papiewski
1975 – likwidacja powiatu słupeckiego
1999 – przywrócenie powiatu słupeckiego
1998 – 2001 Eugeniusz Grzeszczak
2001 – 2002 Kazimierz Kazimierczak
2002 – 2005 Eugeniusz Grzeszczak
2005 – 2006 Michał Pyrzyk
2006 – 2018 Mariusz Roga
2018 – Jacek Bartkowiak